انواع بیهوشی هنگام عمل بینی چیست؟
بیهوشی می‌تواند بنا به شدت عمل جراحی و شرایطی که برای بیمار بوجود می‌آید، به شکل‌های مختلفی انجام شود. بیهوشی عمومی، آرام‌بخشی و بی‌حسی منطقه‌ای، سه شکل مختلف بیهوشی در پزشکی می‌باشند. هر کدام از این‌ها، باعث بروز اتفاقاتی خاص در بدن می‌شوند. که به تشریح هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم. انتخاب نوع بیهوشی برای جراحی بینی می‌تواند به یکی از روش‌های زیر باشد.
بیهوشی عمومی
بیهوشی عمومی به فرآیندی گفته می‌شود که در طی آن، فعالیت دستگاه عصبی مرکزی به طور کامل متوقف شده. فرد وارد حالتی می‌شود که هیچ چیز در خاطرش باقی نمی‌ماند یا به عبارت بهتر، توانایی‌های ارادی و غیرارادی از شخص بیمار سلب شده و تمام توانایی‌های خود برای درک حواس پنج گانه را از دست می‌دهد. همچنین، حافظه وی نیز در طول مدت بیهوشی عمومی از فعالیت باز می‌ایستد. بیهوشی عمومی در کنار جراحی بینی با بی حسی، رایج‌ترین انتخاب نوع بیهوشی برای جراحی بینی است.
آرام بخشی
آرام بخشی به نوعی از بیهوشی گفته می‌شود که در طی آن، فرد به صورت کامل بیهوش نیست. در این شیوه، مسیر انتقال تکانه‌های عصبی که در بین قشر مغز و دستگاه کناره‌ای جای دارد. مسدود شده که به موجب آن، ایجاد حالت آرام‌بخشی در فرد بوجود می‌آید. همچنین، در این حالت، حافظه بلندمدت شخص نیز مختل می‌گردد. از این روش، بیشتر در دوره بستری بعد از عمل‌های جراحی سنگین استفاده می‌شود. احتمال دارد حتی در صورت انجام جراحی بینی، از داروهای آرام‌بخش برای کاهش درد و تسکین آن پس از جراحی استفاده شود.
بی حسی منطقه‌ای
در بی حسی منطقه‌ای، انتقال تکانه‌های عصبی از مسیر سیستم عصبی که در بین بافت هدف و طناب نخاعی قرار دارد. متوقف شده و به واسطه آن، از بین رفتن حس در بافت هدف اتفاق می‌افتد. در بی حسی منطقه‌ای، بیمار کاملاً هوشیار است و حافظه وی دستخوش هیچ اختلالی نمی‌گردد. جراحی بینی با بی حسی، در این حاشیه قرار دارد. جراحی بینی با بی حسی موضعی، کمترین خطرات و عوارض احتمالی را در پی خواهد داشت. همینطور گاهی ممکن است در عمل پولیپ بینی از بی حسی موضعی استفاده شود.
چگونگی روند انجام بیهوشی
انجام گرفتن بیهوشی در فرد بیمار، بایستی توسط متخصص بیهوشی انجام شود. نوع دارو و دوز مصرفی آن، بنا به نوع جراحی و شرایط بیمار متفاوت بوده و تشخیص آن به عهده متخصص خواهد بود. بیهوشی به طور کلی، در چهار مرحله انجام می‌شود. مراحلی که برای بیهوش کردن بیمار در میان مراحل انجام عمل بینی طی می‌شود، به ترتیب شامل موارد زیر هستند:
• مرحله القاء یا Induction
•سپس مرحله تهیج بیهوشی یا Excitement Stage
• مرحله بیهوشی جراحی یا Surgical Anaesthesia
• مرحله اوردوز یا Overdose
شروع بیهوشی
در اتاق مخصوص بیهوشی یا اتاق عمل، بیمار بر روی تخت قرار گرفته و علائم حیاتی وی و پرونده بالینی او مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای شروع بیهوشی لازم است که اقدامات زیر صورت گیرند:
• بازوبند فشارسنج با بازوی بیمار بسته‌شده و در تمام مدت زمان انجام جراحی، فشار خون او کنترل می‌شود.
• چسب‌های خاصی به قفسه سینه بیمار چسبانده شده و سیم‌هایی که نشان‌دهنده نوار قلبی بیمار هستند، به بدن وی متصل می‌شوند. این سیم‌ها در طول انجام عمل جراحی، ضربان قلب بیمار را بر روی صفحه مانیتور نشان خواهند داد.
• گیره‌ای به نوک یکی از انگشتان بیمار متصل می‌شود. این گیره دارای نوعی سنسور با حسگر مادون قرمز یا Infrared می‌باشد که از طریق سیم متصل به آن، میزان اکسیژن موجود در خون بیمار را به متخصص بیهوشی نشان می‌دهد.
• در حین جراحی، بیمار نیازمند به انجام تزریقات متعدد خواهد داشت. تزریقات از طریق لوله پلاستیکی به نام کانولا یا آنژیوکت صورت می‌گیرند.
• معمولاً به بیماران برای انجام تنفس بهتر، دستگاه تنفس مکانیکی متصل می‌کنند. با استفاده از این دستگاه، تعداد تنفس‌ها و عمق آن‌ها تنظیم می‌گردند.
اتمام بیهوشی
پس از تمام شدن عمل جراحی، بیمار لازم است مدتی را در اتاق ریکاوری که از مجموعه اتاق‌های عمل به حساب می‌آید. قرار گرفته تا تاثیرات ناشی از تزریق داروی بیهوشی یا بی‌حسی به مرور زمان کم شود. در این مدت، وضعیت دستگاه‌های حیاتی بدن، به خصوص دستگاه‌های قلب و عروق و تنفس، به وضعیت عادی بازخواهند گشت. پس از طی شدن این دوره، بیمار به بخش منتقل خواهد شد.
دکتر اصغر معمارزاده جراح بینی اصفهان را در اینستاگرام دنبال کنید
پس از بیهوشی
پس از بیهوشی، با توجه به شرایط بیمار، نوع بیهوشی یا بی حسی، عمل جراحی انجام شده و داروهایی که در طول درمان استفاده شده‌اند. ممکن است حالت‌های مختلفی در بیمار تجربه شود. البته حالت‌های پس از بیهوشی تا حد زیادی به وضعیت سلامتی بدن بیمار نیز بستگی دارد. در اغلب موارد، به خاطر وجود مواد آرام‌بخشی که در این داروها وجود دارد، بیماران حس خوبی را تجربه می‌کنند!
در گاهی موارد احتمال دارد که فرد، احساس گیجی، لرزش یا دردی که در تمام بدن منتشر می‌شود را داشته باشد. برخی از بیماران نیز احتمالاً با خواب آلودگی، گلودرد، سختی در تنفس، سردرد و مواردی از این دست روبرو خواهند بود. در صورت بروز هر کدام از این موارد، لازم است که پرستار بخش خبردارد شود. همچنین، بیماران ممکن است تا چند روز پس از جراحی، احساس خستگی و کرختی در بدن داشته باشند.
نکته مهم پس از بیهوشی این است که برای راه رفتن بعد از عمل، حتماً باید از شخص کمکی استفاده کنند. کاهش ناگهانی فشار خون، دراز کشیدن طولانی مدت و اثرات دیگری که ناشی از تزریق داروی بیهوشی است، احتمال سرگیجه و از دست دادن تعادل را در پی خواهد داشت.