تونسيليت عبارت است از التهاب لوزه ها (غدد لنفاوي واقع در پشت گلو). لوزه ها در زمان تولد كوچك هستند و در دوران كودكي بزرگ و در بلوغ كوچكتر مي شوند.
به طور طبيعي لوزه ها به پيشگيري از انتشار عفونت از سينوس ها، دهان و گلو به ساير قسمت هاي بدن كمك مي كنند. تونسيليت مسري است . تمام سنين را مبتلا مي كند ولي در كودكان ۱۰-۵ ساله شايعتر است .
علايم شايع
- گلودرد خفيف يا شديد
- بلع مشكل
- لرز و تب به ميزان ۴۰ درجه سانتيگراد يا بيشتر
- تورم غدد لنفاوي در هر يك از دو طرف فك
- سردرد
- درد گوش
- سرفه (گاهي )
- استفراغ (گاهي )
- غذا خوردن در كودكان بسيار كم سن
علل بیماری تونسیلیت
- عفونت باكتريايي (معمولاً استرپتوكوكي ) يا ويروسي لوزه ها
- عوامل تشديد كننده بيماري
- شرايط شلوغ (مثل سربازخانه ها)
- مواجهه با ديگران در اماكن عمومي
پيشگيري
از مواجهه با افراد مبتلا به عفونت تنفسي فوقاني خودداري كنيد.
عواقب مورد انتظار
معمولاً خود به خود بهبود مي يابد. علايم معمولاً ظرف ۳-۲ روز شروع به بهبودي مي كنند ولي درمان ممكن است مدت بيشتري طول بكشد.
اگر حملات تونسيليت چنان شديد و زياد باشند كه بر سلامت عمومي تأثير بگذارند يا مانع مدرسه رفتن ، توانايي شنوايي يا تنفس باشند، ممكن است جراحي براي برداشتن لوزه ها توصيه شود.
تونسيلكتومي خطر كمي دربردارد ولي با افزايش سن خطر آن افزايش مي يابد.
عوارض احتمالي
آبسه لوزه ها و قسمت مجاور گلو كه نيازمند جراحي براي تخليه است .
تونسيليت مزمن با گلودرد راجعه و لوزه هاي بسيار بزرگ در اثر حملات مكرر
تب روماتيسمي در صورتي كه عفونت باكتريايي ، استرپتوكوكي باشد و با آنتي بيوتيك ها درمان نگردد يا آنتي بيوتيك ها قبل از ۱۵ روز قطع شوند.
درمان
اصول كلي
آزمون هاي تشخيصي مي توانند شامل كشت گلو باشند. ممكن است از اعضاي خانواده نيز كشت گلو به عمل آيد تا ناقلين بتوانند شناسايي و درمان شوند.
درمان معمولاً با آنتي بيوتيك ها و مراقبت از خود است . ممكن است جراحي براي برداشتن لوزه ها به دليل تونسيليت حاد مكرر يا تونسيليت مزمن لازم باشد.
براي تسكين التهاب و سرفه از يك مرطوب كننده اولتراسونيك استفاده كنيد. هر روز مرطوب كننده را تميز كنيد.
از چاي آرامبخش يا يك غرغره ديگر استفاده كنيد. غلظت معمول چاي را دوبرابر كنيد. مي توان هر قدر كه تسكين بخش باشد، از غرغره گرم يا خنك استفاده كرد.
داروها
اگر تونسيليت ناشي از عفونت استرپتوكوكي باشد، پني سيلين يا ساير آنتي بيوتيك هاي تجويز شده را به مدت ۱۰ روز استفاده كنيد.
براي تسكين درد مي توانيد از استامينوفن استفاده كنيد.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
تا زمان از بين رفتن تب ، درد و ساير علايم از ديگران دوري كنيد.
استراحت كامل ، مگر براي حمام كردن ، تا زمان فروكش كردن تب ، ضروري است . ۳-۲ روز پس از طبيعي شدن درجه حرارت مي توان فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري طبيعي را از سر گرفت .
رژيم غذايي
مصرف تمام مايعات را افزايش دهيد. در صورت شديد بودن گلودرد، از مواد غذايي مايع مثل شير، سوپ و مايعات پرپروتئين (نوشيدني هاي رژيمي يا صبحانه حاوي شير) استفاده كنيد.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
- اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم تونسيليت را داشته باشيد.
- اگر هر گونه اشكال تنفسي وجود داشته باشد، فوراً مراجعه نماييد.
- اگر در طول درمان علايم بدتر شوند يا يكي از موارد زير پيش آيد:
- درجه حرارت ۲-۱ روز طبيعي باشد و مجدداً تب ايجاد شود.
- علايم جديد مثل تهوع ، استفراغ ، بثور پوستي ، ترشح غليظ از بيني ، درد قفسه سينه يا تنگي نفس ايجاد گردند.
- تشنج رخ دهد.
- مفاصل قرمز يا دردناك شوند.
- سرفه همراه با خلط رنگي (سبز، زرد، قهوه اي يا خوني ) باشد.
دکتر اصغر معمار زاده