یکی از روشهایی که متخصصین پوست در درمان مشکلات زیبایی پوست به کار می برند، لایه برداری یا پیلینگ شیمیایی است که در بهبود وضعیت پوست در مشکلاتی از قبیل جوان سازی پوست، درمان جای جوش و لک استفاده می شود. لایه برداری پوست به ۳ گروه مختلف تقسیم می شود: لایه بردای شیمیایی، لایه برداری مکانیکی و لایه برداری با لیزر.
لایه برداری مکانیکی که شایعترین فرم آن میکرودرم ابریژن و با پاشیدن کریستالهای اکسید آلومینیوم بر روی پوست و سپس مکش منفی مجدد آن ایجاد می شود و موجب اثرات خوبی که بر کیفیت پوست می گذارد و همچنین با تاثیری که بر نفوذ داروهای پوستی دارد، کمک مهمی در درمان لک صورت است.
و از طرفی با تحریک پوست باعث بهبود ساخت کلاژن شده و در طولانی مدت در بهبود چین و چروک نیز موثر است، در مورد لایه برداری با لیزر که یکی از درمان های رایج متخصصین پوست است، از خاصیت آن لیزر در درمان برخی بیماریهای پوستی مثل اسکار، کک مک و لکهای قهوه ای که در صورت و دست بیشتر افراد مسن دیده می شود و همچنین جوانسازی پوست استفاده می شود.
لایه برداری شیمیایی یا chemical peeling بر حسب شدت به ۳ دسته تقسیم می شود.
۱- سطحی superficial
۲- با عمق متوسط medium-depth
۳- عمیق deep
در لایه برداری سطحی، آسیب اپیدرم یا لایه سطحی پوست ایجاد می شود و در پیلینگهای عمقی تر، عمق نفوذ دارو بیشتر می شود و بر اساس شدت نفوذ کاربردهای هر کدام از این پیلینگها هم متفاوت است، پیلینگ سطحی معمولا در درمان آکنه و التهاب و قرمزی ناشی از آن، چین و چروک سطحی، ضایعات پوستی در اپیدرم مثل کراتوز ناشی از آفتاب و لکهای ناشی از آفتاب در افراد مسن، ملاسما یا لک حاملگی و سایر اختلالات رنگدانه ای به کار می رود.
تکرار این پیلینگها برای دریافت نتیجه بهتر لازم است. از جمله ترکیباتی که در این نوع پیلینگ ها به کار می رود عبارتند از گلیکولیک اسید، تری کلرواستیک اسید ۲۰-۱۰%، محلول جسنر، ترتینوئین و سالیسیلیک اسید وآلفا هیدروکسی اسید.
آلفا هیدروکسی اسید (AHA) بطور طبیعی در بسیاری غذاها یافت می شود و در جوانسازی پوست از سال ۱۹۹۰ به کار می رفت.
PHT، غلظت اسید، حجم به کار رفته از این ترکیب بر روی پوست و دوره درمان بر عمق پیلینگ آلفا هیدروکسی اسید موثر است. در بسیاری محصولات غلظت کم AHA باعث افزایش دانسیته کلاژن و بهبود کیفیت الاستیسیته پوست می شود.
معمول ترین فرم آلفاهیدروکسی اسید، گلیکولیک اسید است که به وفور در بسیاری از ترکیبات داروخانه ای موجود است.
و اما در پیلینگهای عمقی آسیب کنترل شده به لایه سطحی (اپیدرم) و درم پاپیلاری وارد می شود. ۵۰-۴۰% TCA، یکی از شایعترین لایه برداریهای عمقی است.این لایه برداری عمقی در بهبود اسکارهای فرو رفته آکنه و جوانسازی پوست انجام می شود.
البته این نوع لایه برداری شانس بروز عوارض را در صورتیکه بیمار به درستی انتخاب نشود دارد. بروز اسکار، تغییرات رنگدانه ای از جمله تیره شدن یا روشن شدن پوست خصوصا در افراد با تیپ پوستی تیره تر، از جمله عوارضی است که در این نوع لایه برداریها مشاهده می شود.
پس از پایان لایه برداری در طول یک دوره ۲ هفته ای باید از پوست مراقبت کرد. البته در لایه برداری عمقی مراقبت بیشتری لازم است. پس از پیلینگ سطحی پوست کمی قرمز می شود. پزشک معمولا برای شما وازلین یا پمادهای ترمیم کننده تجویز می کند در صورتیکه لایه برداری عمیق تر باشد بیمار ۵-۳ روز تا بازسازی کامل لایه سطحی پوست، از مواد پوشاننده مانند کرم مرطوب کننده و یا آنتی بیوتیکی استفاده می کند تا ۶ هفته پس از پیلینگ باید از مواجهه شدید با نور خورشید خودداری کنید و به جهت اینکه در فصل تابستان مواجه بیشتر و شدیدتر با نور خورشید وجود دارد، انجام پیلینگهای عمقی در این فصل توصیه نمی شود.
