تونسیلیت یا التهاب لوزه ها

تونسيليت عبارت است از التهاب لوزه ها (غدد لنفاوي واقع در پشت گلو). لوزه ها در زمان تولد كوچك هستند و در دوران كودكي بزرگ و در بلوغ كوچكتر مي شوند.

به طور طبيعي لوزه ها به پيشگيري از انتشار عفونت از سينوس ها، دهان و گلو به ساير قسمت هاي بدن كمك مي كنند. تونسيليت مسري است . تمام سنين را مبتلا مي كند ولي در كودكان ۱۰-۵ ساله شايعتر است .

   علايم شايع

• گلودرد خفيف يا شديد
• بلع مشكل
• لرز و تب به ميزان ۴۰ درجه سانتيگراد يا بيشتر
• تورم غدد لنفاوي در هر يك از دو طرف فك
• سردرد
• درد گوش
• سرفه (گاهي )
• استفراغ (گاهي )
• غذا خوردن در كودكان بسيار كم سن

   علل بیماری تونسیلیت

• عفونت باكتريايي (معمولاً استرپتوكوكي ) يا ويروسي لوزه ها
•     عوامل تشديد كننده بيماري
• شرايط شلوغ (مثل سربازخانه ها)
• مواجهه با ديگران در اماكن عمومي

    پيشگيري

از مواجهه با افراد مبتلا به عفونت تنفسي فوقاني خودداري كنيد.

   عواقب مورد انتظار

معمولاً خود به خود بهبود مي يابد. علايم معمولاً ظرف ۳-۲ روز شروع به بهبودي مي كنند ولي درمان ممكن است مدت بيشتري طول بكشد.

اگر حملات تونسيليت چنان شديد و زياد باشند كه بر سلامت عمومي تأثير بگذارند يا مانع مدرسه رفتن ، توانايي شنوايي يا تنفس باشند، ممكن است جراحي براي برداشتن لوزه ها توصيه شود.

تونسيلكتومي خطر كمي دربردارد ولي با افزايش سن خطر آن افزايش مي يابد.

   عوارض احتمالي

آبسه لوزه ها و قسمت مجاور گلو كه نيازمند جراحي براي تخليه است .

تونسيليت مزمن با گلودرد راجعه و لوزه هاي بسيار بزرگ در اثر حملات مكرر

تب روماتيسمي در صورتي كه عفونت باكتريايي ، استرپتوكوكي باشد و با آنتي بيوتيك ها درمان نگردد يا آنتي بيوتيك ها قبل از ۱۵ روز قطع شوند.

    درمان

    اصول كلي

آزمون هاي تشخيصي مي توانند شامل كشت گلو باشند. ممكن است از اعضاي خانواده نيز كشت گلو به عمل آيد تا ناقلين بتوانند شناسايي و درمان شوند.

درمان معمولاً با آنتي بيوتيك ها و مراقبت از خود است . ممكن است جراحي براي برداشتن لوزه ها به دليل تونسيليت حاد مكرر يا تونسيليت مزمن لازم باشد.

براي تسكين التهاب و سرفه از يك مرطوب كننده اولتراسونيك استفاده كنيد. هر روز مرطوب كننده را تميز كنيد.

از چاي آرامبخش يا يك غرغره ديگر استفاده كنيد. غلظت معمول چاي را دوبرابر كنيد. مي توان هر قدر كه تسكين بخش باشد، از غرغره گرم يا خنك استفاده كرد.

داروها

اگر تونسيليت ناشي از عفونت استرپتوكوكي باشد، پني سيلين يا ساير آنتي بيوتيك هاي تجويز شده را به مدت ۱۰ روز استفاده كنيد.

براي تسكين درد مي توانيد از استامينوفن استفاده كنيد.

   فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري

تا زمان از بين رفتن تب ، درد و ساير علايم از ديگران دوري كنيد.

استراحت كامل ، مگر براي حمام كردن ، تا زمان فروكش كردن تب ، ضروري است . ۳-۲ روز پس از طبيعي شدن درجه حرارت مي توان فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري طبيعي را از سر گرفت .

   رژيم غذايي

مصرف تمام مايعات را افزايش دهيد. در صورت شديد بودن گلودرد، از مواد غذايي مايع مثل شير، سوپ و مايعات پرپروتئين (نوشيدني هاي رژيمي يا صبحانه حاوي شير) استفاده كنيد.

    درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟

1. اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم تونسيليت را داشته باشيد.
2. اگر هر گونه اشكال تنفسي وجود داشته باشد، فوراً مراجعه نماييد.
3. اگر در طول درمان علايم بدتر شوند يا يكي از موارد زير پيش آيد:

• درجه حرارت ۲-۱ روز طبيعي باشد و مجدداً تب ايجاد شود.
• علايم جديد مثل تهوع ، استفراغ ، بثور پوستي ، ترشح غليظ از بيني ، درد قفسه سينه يا تنگي نفس ايجاد گردند.
• تشنج رخ دهد.
• مفاصل قرمز يا دردناك شوند.
• سرفه همراه با خلط رنگي (سبز، زرد، قهوه اي يا خوني ) باشد.

دکتر اصغر معمار زاده

متخصص گوش و حلق و بینی(پلاستیک بینی و صورت)

گلودرد استرپتوکوکی چیست؟

گلودرد استرپتوكوكي عبارت است از عفونت و التهاب حلق به وسيله باكتري هاي استرپتوكوكي . گلودرد استرپتوكوكي ، مسري است . معمولاً از هر ۴ عضو خانواده يك نفر در عرض ۷-۲ روز بعد از مواجهه مبتلا مي شوند. در كودكان شايع تر است . عفونت مي تواند در افرادي كه علامت ندارند ولي هنوز مي توانند ميكروب ها را منتشر كنند، وجود داشته باشد (حالت ناقل ).

علايم شايع

• شروع سريع گلودرد
• گلودردي كه هنگام بلع شديدتر است .
• بي اشتهايي
• سردرد
• تب
• احساس ناخوشي كلي
• درد گوش در هنگام بلع (گاهي اوقات )
• غدد متورم و حساس به لمس در گردن
• لوزه هاي قرمز و شفاف كه ممكن است لكه هايي از چرك داشته باشند.

    علل

باكتري هاي استرپتوكوكي . از طريق قطرات بزاق يا ترشحات بيني يا تماس فرد به فرد منتقل مي شوند.

 عوامل افزايش دهنده خطر

• عفونت استرپتوكوكي اخير در ساير اعضاي خانواده
• سيگار كشيدن
• خستگي
• هواي سرد و مرطوب
• مكان هاي شلوغ
• مركز مراقبت روزانه يا مدرسه

عواقب مورد انتظار

با درمان آنتي بيوتيكي معمولاً در عرض ۱۲-۱۰ روز قابل درمان است . علايم معمولاً ۳-۲ روز بعد از درمان بهتر مي شوند.

عوارض احتمالي

• عفونت گوش
• سينوزيت
• تب روماتيسمي
• گلومرولونفريت (التهاب بافت كليه )

درمان و تشخیص بیماری گلودرد استرپتوکوکی

آزمون هاي تشخيصي مي توانند شامل بررسي هاي آزمايشگاهي مثل كشت گلو و شمارش سلول هاي خوني باشند. كشت گلو، دقيق ترين راه تشخيص عفونت استروپتوكوكي گلو است .
براي بزرگسالان يا كودكاني كه بتوانند غرغره كنند، از غرغره چاي تسكين بخش استفاده كنيد. غلظت معمول چاي را دو برابركنيد و هر وقت كه مناسب باشد، از غر غره گرم يا سرد استفاده كنيد.
براي مرطوب كردن از مرطوب كننده اولتراسونيك بخور سرد استفاده كنيد. اين كار احساس سفتي و خشكي گلو را تسكين مي بخشد. مرطوب كننده را هر روز تميز كنيد.
از لوازم مرطوب و گرم براي تسكين درد غدد متورم استفاده كنيد.
ممكن است لازم باشد به مدت ۲۴ ساعت پس از شروع درمان با آنتي بيوتيك ، كودك را قرنطينه كرد.

   داروها

پني سيلين يا يك آنتي بيوتيك ديگر به صورت خوراكي يا تزريقي . حتي در صورت فروكش كردن علايم دوره درمان را كامل كنيد (به پيشگيري از عوارض يا عود كمك مي كند).

در صورت لزوم مسكن هاي بدون نياز به نسخه مثل استامينوفن

   فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري

پس از درمان ، با بهبود علايم ، فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري طبيعي را از سر بگيريد. كودكان ۵ روز پس از شروع آنتي بيوتيك و قطع تب به مدت ۲۴ ساعت ، مي توانند به مدرسه برگردند.

رژيم غذايي

در هنگام دردناك بودن گلو ممكن است رژيم غذايي مايع لازم باشد. تا مي توانيد مايعات مانند شير، آب ميوه ، سوپ ، چاي و نوشيدني هاي كربنات دار بنوشيد. هر نوع و هر مقدار غذاي سفت قابل قبول است به شرطي كه بتواند بدون درد بلعيده شود.

  درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟

اگر در طول درمان موارد زير پيش بيايند:

ـ درجه حرارت به مدت ۲-۱ روز طبيعي باشد و سپس تب ايجاد شود.

ـ علايم جديد مثل تهوع ، استفراغ ، گوش درد، سرفه ، غدد متورم ، بثور پوستي ، سردرد شديد، آبريزش بيني يا تنگي نفس ظاهر شوند.

ـ مفاصل قرمز يا دردناك باشند.

ـ ادرار تيره ، بثور، درد قفسه سينه يا خستگي ايجاد شود (ممكن است تا ۳ روز بعد حادث گردد).

دکتر اصغر معمار زاده

متخصص گوش و حلق و بینی(پلاستیک بینی و صورت)